موارد مصرف : کمک به حفظ سلامت، طول عمر و شادابی در دوران سالخوردگی
دستور مصرف : روزانه دو تا چهار کپسول همراه غذا میل شود.
منع مصرف، عوارض ناخواسته احتمالی و احتیاط:
بعضی از بیماران در ابتدای مصرف قارچ علایم گذرا و خفیفی از قبیل خواب آلودگی، تشنگی، عرق کردن غیر طبیعی، راش (علائم پوستی شامل قرمزی نقطه ای)، نفخ، تکرر ادرار و مدفوع شل را تجربه کرده اند. مصرف این فرآورده در افرادی که پیوند عضو انجام داده اند و یا داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی(مانندسیکلوسپورین ومایکوفنولات) مصرف می کنند، ممنوع می باشد.
تداخلات دارویی :
مصرف این دارو در بیمارانی که داروهای مهارکننده تجمع پلاکتی (مانند آسپرین یا وارفارین ) مصرف می کنند، ممکن است سبب کاهش زیاد زمان انعقاد و خونریزی شود. بنابراین در این افراد، مصرف همزمان این داروها بایستی زیر نظر و پزشک صورت گیرد. این فرآورده ممکن است در افرادی ای که داروهای کاهنده فشار خون مصرف می کنند منجر و به کاهش بیش از اندازه فشار خون گردد .
مصرف در دوران بارداری یا شیردهی :
اطلاعات کافی و گزارشی مبنی بر خطرزا بودن مصرف این محصول در دوران باردهی یا شیردهی وجود ندارد. با این وجود، به دلیل اهمیت سلامت سلامت جنین/ نوزاد، مصرف فرآورده در این دوران توصیه نمی شود.
ترکیبات موثره : اندام بارده، میسلیوم و اسپور این قارچ در مجموع دارای بیش از ۴۰۰ ترکیب مختلف از جمله استرول ها، آلكالوئيدها، لاكتون ها، پلی ساکاریدها، نوکلئوتیدها، اسیدهای چرب، تری ترپن ها، پروتئین ها، مواد معدنی و فیبر میباشد. استروئیدهای قارچ آن را واجد اثرات ضد تصلب شرایین و کاهنده چربی خون کرده است. برای پلی ساکاریدهای قارچ (GL- PSs) به جز اثرات ضد تومور، اثرات ضد التهابی، کاهنده قند خون، ضد زخم و تحریک کننده سیستم ایمنی گزارش شده است.
GL- PS / GL - PP (دارای اثرات محافظت کبدی و آنتی اکسیدانی قوی) و F۳ (یک گلیکوپروتئین حاوی فوكوز) از دیگر ترکیبات استخراج شده از این قارچ می باشند. سایر ترکیبات: اسیدهای آمینه، ژرمانیوم، اسیدهای چرب (شامل اولئیک اسید)، سیکلو اُكتاسولفور، پیروفسفاتیدیک اسید، سربروزیدها، ترکیبی به نام SKG-۳ (ترکیبی با اثر مهار آلفا گلوکوزیداز) و برخی آنزیم ها مانند متالوپروتئاز (آنزیمی با خاصیت ایجاد تاخیر در ایجاد لخته خون) می باشد.
فارماکولوژی و مکانیسم اثر :
اثر آنتی اکسیدانی : پلی ساکاریدهای این قارچ دارای اثر پاک سازی رادیکال آزاد آنیون سوپراکساید و هیدروکسیل قوی هستند که این اثربا افزایش غلظت پلی ساکارید افزایش می یابد. در موش هایی که به سرطان رحم مبتلا هستند میزان آنزیم های آنتی اکسیدان SOD،CAT و GPX کاهش پیدا می کند. در این حیوانات استفاده از پلی ساکاریدهای گانودرما باعث افزایش وابسته به غلظت این آنزیم ها شده است. همچنین تری ترپن هایی در این قارچ وجود دارند که دارای اثر آنتی اکسیدانی بسیار قوی هستند. این مواد شامل گانودریک اسید A، B ، C وD، لوسیدنیک اسید B و گانودرمانونتریول می باشد(۹). گلیکوپپتیدهای جدا شده از این قارچ نیز دارای اثر آنتی اکسیدانی بسیار قوی هستند. تنظیم سیستم ایمنی بخش مهمی از اثرات مفید قارچ در کمک به درمان سرطان از طریق تاثیر بر تنظیم سیستم ایمنی بدن می باشد. قارچ از طریق متابولیت هایی نظیر گلوکان ها، تری ترپنوئیدها و به خصوص پلی ساکاریدها موجب تحريك سایتوکین ها، TNF ، NKCs ، لنفوسیت های B و C و ماکروفاژها شده و از این طریق موجب تنظیم و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن می گردد. یک پروتئین استخراج شده از قارچ، اثر القایی بر تولید سلول های طحال داشته است. این اثر به واسطه اثر میتوژنی این پروتئین بر سلول های طحال و لکوسیت های محیطی خون بوده است. همچنین این پروتئین که جزء پروتئین های با اثر تنظیم کننده ایمنی می باشد، قادر به مهار دیابت خودایمنی در موش شده، اثر قابل توجهی بر ایمنی سلولی داشته و سبب ایجاد تاخير در فرآیند رد پیوند دگرزای جزایر لانگرهانس لوزالمعده خرگوش و دگرپیوند پوست موش شده است.گانودرمانونتریول، گانودرمانونديول و گانودریول F جدا شده از اسپورهای این قارچ دارای فعالیت ضدکمپلمان بسیار قوی می باشند که می تواند اثرات مفیدی بر روی سیستم ایمنی هومورال داشته باشد.
ضد سرطان : به طور کلی اثر ضد سرطانی و ضد توموری این قارچ به تری ترپن ها و پلی ساکاریدها نسبت داده می شود که با مکانیسم های مختلف این اثر را نشان می دهند: پلی ساکاریدها با تحریک سیستم ایمنی باعث تولید سایتوکاین ها و فعال شدن سلول های ایمنی ضد سرطان مانند لنفوسیت B وT، ماکروفاژها، سلول های کشنده طبیعی وa TNF- می شوند. در مطالعه ای که به منظور یافتن موثرترین قارچ بازیدیومایست ها (از بین ۵۸ قارچ) در کشتن سلول های سرطانی انجام گرفته است، G. lucidum موثرترین گونه بوده است. میزان بالای TNF - aمی تواند باعث مرگ سلول های طبیعی نیز بشود ولی پلی ساکاریدهای این قارچ، میزان TNF-a را به میزانی افزایش می دهند که آسیبی به سلول های طبیعی وارد نشود. این پدیده نشان می دهد که قارچ دارای اثر تنظیم کنندگی سیستم ایمنی می باشد. یکی از پلی ساکاریدهایی که با اثر تنظیم کنندگی سیستم ایمنی شناخته شده، GL -۱است . پلی ساکاریدها با کاهش بیان اینتگرین B۱ در سطح سلول، باعث کاهش اتصال سلولی در سلول های سرطانی می شوند و با القای تمایز بر روی سلول ها، از رشد بیش از حد سلول های سرطانی جلوگیری میکند. همچنین با القای آنزیم متابولیزه کننده فاز ۲ که در سم زدایی و پاکسازی ترکیبات سمی و سرطان زا نقش بسیار کلیدی ایفا می کند، باعث بروز این اثر می شوند .
مهار رگزایی (آنژیوژنز) در سلول های سرطانی: عصاره های پلی ساکارید و پپتید و اتانولی قارچ سبب کاهش تولید رگ های مویین در اطراف یک صفحه صافی میکروفیبر حاوی جنین مرغ با زرده سالم شده است. اثر مشابهی برای سلول های سرطان ریه انسانی پس از مواجهه با دوز بالای GL- PP (یک گلیکوپروتئین از قارچ) مشاهده شده است. در مطالعه ای بالینی و تصادفی، با مصرف عصاره غنی از GL- PS یک پلی ساکارید)، ۱۳۴ بیمار با سرطان های پیشرفته، با مصرف ۱۸۰۰ میلی گرم در روز برای ۱۲ هفته، علائم بهبودی نشان داده اند. در ۸۰ درصد این بیماران، ایمنی سلولی به صورت افزایش سطح اینترلوکین های ۲ و ۶، اینترفرون گاما و فعالیت سلول های کشنده طبیعی، به طرز چشمگیری افزایش یافته بود.
در مطالعه بالینی دیگری، روش مشابهی برای ۶۸ بیمار با سرطان ریه اجرا شده و شاخص هایی از ایمنی شامل سلول های T تام، سلول های کشنده طبیعی و نسبتCD۸ / CD۴ ، به طور چشمگیری نسبت به گروه کنترل افزایش یافته بوده است. به علاوه، بر حسب درجه کارنوفسکی، کیفیت زندگی این افراد در ۶۵ درصد بیماران بهبود یافته بود. همچنین در یک مطالعه بالینی مقایسه ای از نوع "قبل و بعد"، پلی ساکارید قارچ در بیماران با سرطان پیشرفته سبب افزایش فعالیت میتوژنیک و فعالیت سلول های کشنده طبیعی شده بود که این نتایج، شواهد مبتنی بر القای اثر ضد توموری قارچ گانودرمالوسيدوم از طریق سیستم ایمنی را تقویت می کند. اثر سمیت سلولی مستقیم بر روی سلول های سرطانی: اثر ضد سرطانی ترپنوئیدها مربوط به اثر سایتوتوکسیسیته مستقیم بر روی سلول های سرطانی می باشد که باعث مهار رشد سلول های سرطانی می شوند. مثلا بعضی از ترپنوئیدها مانند گانودريك اسیدهای T ، U ، V ، W ، X Yو Z دارای اثر سایتوتوکسيك در برابر سلول های توموری، از جمله سلول های هپاتوما (سلولهای سرطانی کبد) می باشند . چند لانوستانوئید جدا شده از قارچ، واجد اثر مهار سلول های تومور به صورت برون تنی بوده اند .
در بررسی اثر سایتوتوکسیک ترکیبات تری ترپنی جدا شده از قارچ، مشخص شده که ترکیبات لوسيدآلدئید B و C اثرات مناسبی ابر سلول های سرطانی سینه، ریه و سارکوما داشته است. عصاره اتانولی قارچ سبب کاهش بیان آنزیم COX-۲و افزایش سنتز نیتریک اکساید در سلول های سرطانی کولون شده است. سلول های سرطانی سینه در فاز G۰/ G۱ ، ریه در اG، کبد در۱ G۲/G و مثانه، پروستات و لوسمی در فاز G۲توسط قارچ مهار شده اند که این امر از طریق مهار سیگنال های داخل سلولی در سلول های سرطانی و القای اپاپتوز بوده است . عصاره ای غنی شده با سلنیوم از میسلیوم قارچ باعث مهار سلول های K۵۶۲ (نوعی از سلول های سرطان خون) در فاز S/G1 شده است. عصاره ی دیگری نیز با تنظیم منفی گیرنده های آلفا-استروژنی و فاکتورBkAkt/ nuclear پروتئین کیناز اختصاصی سرین/ترئونین ( kB- NF) و سبب مهار سلول های Y - MCF (نوعی از سلول های سرطان سینه) در فاز G۱/G۰شده اند. در بسیاری از انواع سلول های سرطانی،عصاره های قارچ سبب مهار پیشرفت فاز G1 در چرخه سلول می شدند که بسیاری از این حوادث با ایاپتوز همراه بوده است.
مشخص شده است که فراکسیونی از GL- PP (یک گلیکوپروتئین جدا شده از قارچ) سبب کاهش بیان پروتئین ضد اپاپتوز Bcl-۲و افزایش پروتئین راه اندازنده اِپاپتوز Bax در سلول های اندوتلیال بندناف انسان شده است. همچنین یک عصاره غنی از تری پرین قارچ گانودرما با افزایش شاخص اولیه اِپاپتوز؛ آنِکسین V، در ظرف سه ساعت سبب القای پیشرونده ی اپاپتوز در سلول های پیش بدخیم HUC- PC گشته است. نیمی از سلول ها نیز پس از ۸ ساعت علائم اِپاپتوز تاخیری را نشان دادند و تمام سلول ها در عرض ۲۴ ساعت مرده بودند که این امر به تنظیم منفی تلومراز نسبت داده شده است .
در نوعی از سلول های سرطان ریه، ترکیب گانودریک اسید T سبب اختلال در فعالیت میتوکندری شده که این خود موجب تنظیم مثبت بیان ترکیبات مسبب شروع اپاپتوز Bax و p۵۳شده است. اثر مشابهی در مورد سلول های سرطانی ریه و کولورکتال (القای اپاپتوز و تنظیم سیستم ایمنی در بیماران مبتلا به سرطان پیشرفته کولورکتال مشاهده شده است.
در مطالعه دیگری عصاره استخراج شده با آب داغ از قارچ به صورت داخل صفاقی برای سه روز به موش تزریق شده (۲ میلی گرم به هر موش در هر بار )که سبب مهار ۷۴ درصدی رشد تومور و در سه مورد از ده مورد، سبب تحلیل کامل تومور شده است. همین آزمایش با دوز خوراکی (روزانه به مدت ۵ روز)، مهار ۶۳-۴۵ درصد . را نشان داده است. همچنین یک گلوکان خالص سبب مهار ۹۰ درصدی رشد تومور گشته است .
تجویز عصاره های میسلیومی، فراکسیون تری ترپنوئیدی، عصاره غنی از لوسیدنیک اسید و عصاره آبی در آزمایش های مختلف سبب مهار رشد سرطان، مهار متاستاز (گسترش سلول های تومور به نقاط دیگر بدن) و افزایش عمر موش های مورد تجویز شده اند.
همچنین در تجویز همزمان قارچ با داروهای ضد نئوپلاسم سایتوتوکسیک در موش، اثر افزایشی داروها ملاحظه شده است. در مطالعه ای بر روی سلول های سرطانی پروستات مشخص شده که ترکیب گانودرول B جزء موثر عصاره غنی از تری ترپن بوده و این عمل را با اتصال به گیرنده آندروژنی و مهار ۵- آلفا ردوکتاز و در نتیجه تنظیم منفی آنتی ژن اختصاصی پروستات با انجام داده است .
چسبیدن، حمله و مهاجرت سلولی، عوامل کلیدی در تعیین تهاجمی بودن سرطان هستند و بنابراین کنترل تحرک سلول های سرطانی در جلوگیری از بروز متاستاز سرطان موثر است. اسپورها و اندام بارده قارچ سبب مهار پروتئین های تنظیم کننده و فسفاتیدیل اینوزیتول و NF - kB در سلول های بسیار مهاجم سینه و پروستات شده اند. چسبندگی سلولی، تهاجم و تشکیل کلونی سلول های سرطانی سینه به طور موثری توسط عصاره قارچ کاهش یافته است. این اثر در مورد سلول های سرطان مثانه با مهار مهاجرت سلول های سرطانی مشاهده شده است.
مهار DNA پلیمراز و مهار تغییرات پس از ترجمه: در مطالعه ای اثر عصاره اتانولی و آبی اندام بارده این قارچ در مهار رشد سلول های سطحی مجرای ادراری در سرطان مثانه بررسی شده که مشخص شد عصاره اتانولی دارای اثر بهتری در مهار رشد این سلول ها می باشد. بررسی بیشتر نشان داد که اثر مهار رشد این عصاره در مهار مرحله MI/ G۲می باشد. همچنین این عصاره باعث القای پلی مریزاسیون اکتین می شود که باعث مهار مهاجرت سلولی در سرطان میشود. به طور کلی این قارچ و عصاره های آن در انواع سرطان های زیر موثر بوده اند: مهار رشد سلول های سرطانی و القای اپاپتوز در سرطان سینه و پروستات، مهار رشد سلول های سرطانی کبد، القای اپاپتوز و مهار سیکل سلولی در لوکمی، القای تنظیم مثبت در لنفوم، اثر ضد سرطانی در سرطان مغز استخوان، تخمدان، رحم و ریه و مهار رشد سلول های سرطانی در سرطان مثانه .
محافظت از کبد :
در طب مردمی چین از این قارچ برای درمان هپاتیت مزمن استفاده می شده است. نتایج مطالعات انجام شدہ ثابت کرده که تری ترپن های استخراج شده از قارچ کشت داده شده، شامل گانودریك اسید R و S اثرقوی ضد سمیت کبدی از خود نشان می دهند. همچنین ترکیب گانوسپورريك اسید A جدا شده از بخش محلول اسپورهای قارچ دارای قابلیت حفاظت از کبد در برابر دسته ای از بیماری های کبدی بوده است . در مطالعه دیگری مشخص شده که پروتئین های این قارچ نیز دارای اثر محافظت کننده کبد در برابر تخریب بوسیله سم بوده و میزان آنزیم های کبدی ALT و AST را در سطح طبیعی نگه می دارند. کاهش قندخون مجموعه ای از پلی ساکاریدهای جدا شده از اندام بارده قارچ شامل گانودران A و B و C دارای اثر قوی کاهنده قند خون می باشند. عوارض جانبی داروهای مصرفی در دیابت را می توان با محصولات مکمل این قارچ به حداقل رساند. ترکیبات این قارچ علاوه بر کمک به کاهش قند خون، می توانند با سایر اثرات خود از علائم دیگر بیماران دیابتی نظیر تصلب شرايين، فشار خون بالا، ضعف سیستم ایمنی و بیماری های چشمی پیشگیری کنند یا سبب بهبود آنهاشوند. در مطالعه ای مشخص شده که پلی ساکاریدهای این قارچ می توانند با مهار بیان آنزیم PEPCK، باعث کاهش قند خون در موش های مبتلا به دیابت نوع ۲ شوند. کاهش کلسترول و چربی های دیگر خون به طور کلی ۲۶-اکسیژنوسترول های قارچ باعث کاهش سطح کلسترول خون می شوند. همچنین مشتقات گانودريك اسيد B و C موجود در این قارچ با مهار آنزیم کلسترول و سنتتاز، به عنوان بازدارنده سنتز کلسترول عمل کرده و می توانند باعث کاهش تری گلیسرید، LDL و کلسترول تام و افزایش HDL (کلسترول به شکل مفید) گردند.
کاهش فشار خون : تری ترپن های قارچ با مهار آنزیم ACE باعث کاهش فشار خون می شوند. در بین ترکیبات بررسی شده، گانودریک اسید F واجد قوی ترین اثر کاهش فشار خون بوده است.
محافظت در برابر اشعه : تحقیقات نشان می دهد که این قارچ دارای توانایی محافظت از اشعه بوده و از تخریب DNA در برابر نور شدید محافظت می کند. همچنین خوردن این قارچ باعث کاهش سرعت پیر شدن پوست شده و از پوست در برابر سرطان محافظت می کند. افرادی که دچار سرطان های مختلف بوده و بایستی اشعه درمانی شوند، دچار عوارضی می شوند که مهمترین آن، کاهش تعداد گلبول های سفید خون می باشد. مصرف این قارچ در این افراد می تواند این عارضه را کاهش دهد.
مواد موثره در هر کپسول : پودر کامل قارچ گانودرما لوسيدوم (ریشی)، ۲۲۰ میلی گرم؛ عصاره خالص آبی قارچ گانودرما لوسیدوم، ۳۰ میلی گرم. استاندارد شده بر مبنای وجود 17 میکرو گرم بر میلی گرم پلی ساکارید تام در هر کپسول.