قطره آیروفیکس حاوی آهن لیپوزمال بوده و در بهبود کم خونی کودکان موثر است.
موارد مصرف : کمک به بهبود کم خونی ناشی از فقر آهن در کودکان
دستور مصرف :
شیرخواران 6 ماه تا یک سال : 1 میلی لیتر ، یک بار در روز
کودکان 1 تا 3 سال : 1.5 میلی لیتر ، یک بار در روز
قبل از مصرف ، خوب تکان دهید.
توضیحات: بیشترین میزان شیوع کم خونی در کودکان زیر 5 سال و زنان است. آسیای جنوبی و مرکزی و غرب آفریقا همچنان بالاترین میزان کم خونی را دارند. کم خونی با کاهش در تعداد سلول های قرمز خون مشخص می شود، گاهی اوقات تغییر اندازه یا شکل سلول های قرمز خون به سطحی می رسد که باعث اختلال در ظرفیت فیزیولوژیکی طبیعی خون برای انتقال اکسیژن به سلول های سراسر بدن می شود. قابل اعتمادترین سنجش برای کم خونی کاهش غلظت هموگلوبین می باشد و می تواند تغذیه و بهداشت نامناسب را نشان دهد. تصور می شود کمبود آهن، یک ماده معدنی ضروری برای حمل اکسیژن به هموگلوبین، شایع ترین علت کم خونی باشد.
کمبود آهن در بدن طی مراحل زیر اتفاق می افتد:
1- مرحله Prelatent : در اين مرحله فقط فريتين سرم كاهش دارد و جذب آهن افزايش می يابد در حالی كه هموگلـوبين و ديگـر پروتئين های وابسته به آهن كاهش ندارند .
2- مرحله Latent : در اين مرحله هموگلوبين خـون در حد پـايين طبيعی است ولی ترانسفرين و آهن خون كاهش دارد.
3- مرحله Frank : در اين مرحلـه هموگلـوبين و آهـن خـون كـم می شود و گلبول های قرمز كم رنگ و كوچكتر هستند
علائم کم خونی فقر آهن:
علائم و نشانه های کم خونی فقر آهن در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات رفتاری
- تکرار عفونت ها
- از دست دادن اشتها
- بی حالی
- نفس نفس زدن
- تعریق زیاد
- ولع خوردن غذای عجیب مانند خوردن خاک
- عدم رشد با سرعت مورد انتظار
کم خونی ناشی از فقر آهن منجر به اختلال در تکامل مطلوب ذهنی و حرکتی در کودکان می گردد.
دلایل کمبود آهن در کودکان:
عوامل عمده در ایجاد فقر آهن در کودکان عبارتند از:
- نارس بودن و وزن کم هنگام تولد
- تغذیه انحصاری با شیر مادر بیش از شش ماه (عدم استفاده از غذای کمکی)
- مصرف زیاد شیر گاو در کودکان زیر دو سال
- مصرف کم گوشت
- مصرف زیاد غذای گیاهی
- رژیم غذایی نامناسب در سال دوم زندگی
- بیماری های احتمالی دستگاه گوارش
- مسمومیت ناشی از سرب
نوزادان، کودکان و نوجوانان سریع رشد دارند که این امر نیاز آنها به آهن را افزایش می دهد.
دلایل اصلی کمبود آهن در کودکان بر اساس گروه سنی عبارتند از:
نوزادان کمتر از شش ماه :
آهن برای تولید گلبول های قرمز نوزادان در ماه های اول پس از تولد نیاز است. نوزادان معمولا از آهن ذخیره شده در آخرین ماه های بارداری استفاده می کنند. این به این معنی است که رژیم غذایی مادر در دوران بارداری بسیار مهم است. زمانی که نوزاد به سن 6-4 ماهگی می رسد، ذخایر آهن می تواند کم یا تمام شود. موارد زیر این امر را تشدید می کنند:
- ذخایر ناکافی آهن به دلیل کم وزنی هنگام تولد و نارسی
- افزایش نیاز به دلیل رشد سریع و اریتروپوئزیس
- آهن ناکافی در رژیم غذایی به عنوان مثال در شروع زود هنگام مکمل غذایی مبتنی بر غلات
- عفونتهای انگلی روده
نوزادان شش ماهه تا یک ساله :
ذخایر آهن کودک در نیمه دوم سال اول زندگی کم است. اگر رژیم غذایی آنها به اندازه کافی حاوی غذای غنی از آهن نباشد، کودک دچار کمبود آهن می شود. در حدود شش ماهگی، می توان روزانه دو وعده غلات ساده، غنی شده با آهن و شیر مخلوط با شیر مادر یا شیر خشک به کودک داد. به محض عادت کودک به غلات، گوشت های ساده و پوره را می توان به زودی با مواد جامد دیگر نیز به او داد. استفاده دیر هنگام از غذای کمکی به رژیم غذایی کودک یکی از دلایل عمده کمبود آهن در این گروه سنی است.
کودکان یک تا پنج ساله :
شیر مادر حاوی مقدار کمی آهن است، شیردهی طولانی مدت می تواند منجر به کمبود آهن شود، به خصوص اگر شیر مادر جایگزین غذاهای کمکی در رژیم غذایی باشد. شیرهای کم آهن مانند شیر گاو، شیر بز و شیر سویا نباید تا 12 ماهگی داده شود. کودکانی که ترجیح می دهند به جای خوردن غذای کمکی شیر بخورند، در معرض کمبود آهن قرار دارند. در این سنین کودکان دایما در حال تحرک هستند، و اگر بهداشت ضعیف باشد، احتمال خطر عفونت های انگلی روده که باعث فقر آهن می شود، بیشتر است.
نوجوانان :
دختران نوجوان به دلیل عوامل مختلفی از جمله جهش رشد در سن بلوغ، از بین رفتن آهن در طی دوره ها (قاعدگی) و خطر کمبود تغذیه به دلیل رژیم غذایی نامناسب ، در معرض خطر کمبود آهن هستند. به طور کلی : اختلالات دستگاه گوارش، مانند بیماری سلیاک ، یک علت نادر اما احتمالی کم خونی در کودکان است.
پیشنهاداتی برای والدین نوزادان
برخی از پیشنهادات برای جلوگیری از کمبود آهن در نوزادان کمتر از 12 ماه شامل موارد زیر است:
- در دوران بارداری رژیم غذایی غنی از آهن داشته باشید. گوشت قرمز بهترین منبع آهن است.
- آزمایشات برای بررسی کم خونی باید در دوران بارداری انجام شود. اگر پزشک مکمل های آهن را تجویز کرده است، آنها را فقط طبق دستورالعمل مصرف کنید.
- به کودک خود شیر دهید و یا شیر خشک های غنی شده با آهن را انتخاب کنید.
- به او شیر شیر گاو یا مایعات دیگری که ممکن است غذاهای جامد غنی از آهن را قبل از 12 ماهگی مصرف نکند، ندهید.
- مصرف غذای کمکی و جامد را به تأخیر نیندازید. از حدود شش ماهگی شروع به دادن غذاهای پوره به کودک خود کنید.
- غلات غنی شده که با شیر خشک یا شیر مادر غنی شده با آهن ساخته می شود به طور کلی اولین غذایی است که باید به کودک بدهید.
پیشنهاداتی برای والدین کودکان خردسال
برای جلوگیری از کمبود آهن در کودکان نوپا و پیش دبستانی:
- هفته ای سه تا چهار بار گوشت قرمز بدون چربی را به رژیم غذایی آنها اضافه کنید. گزینه های گوشتی مانند لوبیای خشک، عدس، نخود، کنسرو لوبیا، مرغ، ماهی، تخم مرغ و مقدار کمی آجیل را نیز در برنامه غذایی آنها قرار دهید. آهـن موجـود در مـواد غـذايی بـا منشـا حيـوانی جـذب بهتری نسبت به آهن موجود در مواد غذايی بـا منشـا گيـاهی دارد. اینها منابع مهم آهن در رژیم غذایی روزانه کودک شما هستند. اگر خانواده شما از رژیم گیاهخواری پیروی می کنند، ممکن است لازم باشد از یک متخصص تغذیه مشاوره بگیرید تا اطمینان حاصل کنید که تمام نیازهای غذایی کودک خود را برآورده می نماید.
- از ویتامین C استفاده کنید زیرا به بدن کمک می کند آهن بیشتری جذب کند. اطمینان حاصل کنید که کودک شما غذاهای فراوانی سرشار از ویتامین C مانند پرتقال، لیمو، نارنگی، توت، کیوی، گوجه فرنگی، کلم، فلفل دلمه ای و کلم بروکلی مصرف می کند.
- به یاد داشته باشید که اسهال مزمن می تواند ذخایر آهن کودک را کم نماید، همچنین انگل های روده ای مانند کرم ها می توانند باعث کمبود آهن شوند. برای تشخیص و درمان سریع به پزشک مراجعه کنید.
روشهای تشخیص کمبود آهن:
اگر مشکوک به کمبود آهن در کودک هستید، مهم است که به پزشک مراجعه کنید. هدف از تشخیص این است که بیماری های دیگری را که می توانند علائم مشابه داشته باشند، مانند بیماری سلیاک، را نیز درمان کنید.
- روش های تشخیص عبارتند از:
- معاینه ی جسمی
- تاریخچه پزشکی
- آزمایش خون
