موارد مصرف : موثر در درمان کبد چرب و هپاتیت ، آنتی اکسیدان قوی
دستور مصرف : دو قرص (۷۰ میلی گرمی ) ، ۳ نوبت در روز مصرف شود. طول مدت مصرف حداقل دو ماه می باشد.
موارد منع مصرف : شناخته نشده است.
عوارض جانبی : مطالعات روی تعیین مقدار سیلیمارین در خون ۳۵۰۰ بیمار نشان داده است که در این بیماران عوارض جانبی دیده شده فقط شامل اختلالات بسیار مختصر گوارشی است. یک اثر ملین ملایم معمولاً با مصرف این دارو می تواند دیده شود.
مصرف در دوران بارداری و شیردهی : تا کنون از مصرف این دارو در زمان بارداری و شیردهی عوارضی گزارش نشده است.
اجزای فرآورده : قرص های روکش دار حاوی عصاره خشک خارمریم (Silybum marianum) می باشد.
مواد موثره : خار مریم محتوی فلاونو لیگنان ها مانند سیلی بین، سیلی کریستین، سیلی دیانین و مشتقات ۲و۳ دهیدروسیلی بین می باشد. مجموعه این فلاونولیگنان ها را سیلیمارین می نامند.
استاندارد شده : برحسب ۷۰ میلی گرم سیلی مارین در هر قرص
آثار فارماکولوژی : سیلیمارین مجموعه ترکیبات پلی فنلی گیاه خارمریم می باشد. استفاده از این گیاه جهت مشکلات کبدی تاریخچه ای طولانی دارد که در حال حاضر با مطالعات گسترده، این اثرات به اثبات رسیده اند. سیلیمارین به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی و مستقیم عمل نموده و رادیکال های آزاد سمی را از بین می برد. گلوتاتیون داخل سلولی و سوپر اکسید دیس موتاز را افزایش می دهد. تشکیل لوکوترین ها را مهار می سازد و فعالیت آنزیم RNA پلی مراز را در هسته سلولی افزایش داده موجب تحریک سنتز پروتئین های ریبوزومال می شود که این عمل به نوبه خود قدرت نوسازی سلولی کبد را افزایش می دهد.
سیلیمارین در درمان هپاتیت حاد و مزمن ویروسی هردو موثر است. در یک مطالعه روی ۲۹ بیمار مبتلا به هپاتیت ویروسی تحت درمان با سلیمارین نشان داده شده است که سلیمارین اثر چشمگیری بر روی پارامترهای افزایش یافته این بیماران مانند سطح بیلی روبین سرم و آنزیم های کبدی در مقایسه با گروه پلاسبو اعمال می نماید. پارامترهای آزمایشگاهی در گروه تحت درمان با سلیمارین بعد از دو هفته درمان در مقایسه با گروه پلاسبو بطور قابل ملاحظه ای به حد طبیعی رسید. در یک مطالعه بر روی بیماران مبتلا به هپاتیت ویروس مزمن، سیلیمارین موجب بهبود قابل ملاحظه ای شده است. مصرف ۴۲۰ میلی گرم سیلیمارین در موارد حاد برای مدت ۱۲-۳ ماه منجر به بهبود ضایعات سلولی کبد شده است.
مقدار پروتئین خون افزایش یافته و آنزیم های کبدی کاهش یافتند. علائم معمولی هپاتیت (مانند شکم درد، کمی اشتها و خستگی) همگی بهبود یافتند. مطالعه علمی invivo , invitro نشان دهنده این است که سیلیمارین و به ویژه سیلی بین کبد را در مقابل استرس های اکسیداتیو محافظت نموده و فرآیندهای التهابی را که توسط رادیکال های آزاد و سیتوکین های ثانوی تحریک می شوند مهار می نمایند.
تایید شده است که استرس اکسیداتیو و التهاب در ضایعات سلولی بسیاری از نسوج دخیل بوده و منجر به واکنش های نسجی در بیماران تحت درمان با داروی ضد سرطان می شود. آثار محافظتی سلیمارین و سیلی بین در نسوج مختلف کاربرد بالینی این مواد را همراه با داروهای ضد سرطان برای کاهش آثار سمی آنها در بیماران سرطانی پیشنهاد می نماید.
گیاه خار مریم marianumSilybum
خارمریم گیاهی است دو ساله با رنگ سبز مات و خاردار دارای ساقه ایستاده، ضخیم، ساده یا کمی منشعب، با شاخ های نسبتا ضخیم منتهی به یک کپه سبز و دارای شیارهای طولی، برگ های گیاه بزرگ، دارای لکه های سفید در اطراف رگبرگ ها، چند بخش شانهای و خاردار، گلها به رنگ صورتی- ارغوانی، مجتمع در کپه انتهایی و خاردار و به قطر 12-8 سانتی متر با قاعده محدب، میوه سیاه رنگ، شفاف به شکل فندقه به طول 7-6 میلی متر می باشد. در تمام مناطق ایران میروید اما پراکندگی عمده آن در نواحی شمال (گنبد کاوس، آزادشهر و کلاردشت)، شمال غرب (آذربایجان و دشت مغان)، غرب (کرمانشاه) و جنوب میباشد. اعضای مختلف گیاه خار مریم دارای تانن، نوعی ماده تلخ، یک رزین و دانه آن نیز دارای یک ماده روغنی، آمیدون و مواد آلبومینوییدی می باشد. از میوه خار مریم ماده ای به نام سیلیمارین که خود شامل سه ایزومر اصلی به نام های سیلی بین، سیلی دیانین و سیلی کریستین می باشد. ديگر فلاونوليگنان های موجود در عصاره اين گياه شامل سيلاندرين، سيليبينوم، سيلی هرمين و اسيدهای ميرستيک، پالميتيک و استيريک می باشد كه ممكن است خواص محافظت كبدی داشته باشند.
کاربردهای دارویی
درمان بيماری های كبدی: سيليمارين با مكانيسم های متعدد از جمله:
- تحريک DNA پليمراز
- تثبيت غشای سلولی
- مهار راديكال های آزاد
- و افزايش غلظت گلوتاتيون سلولی اثر محافظت كبدی از خود نشان می دهد. تحريک DNA پليمراز توسط سيليمارين موجب افزايش سنتز ريبوزومال RNA و در نتيجه بازسازی سلول های كبدی می شود. افزايش غلظت گلوتاتيون سلولی نيز موجب تثبيت سوپراكسيد دسموتاز و گلوتاتيون پراكسيداز سلولی می گردد. سيليمارين همچنين با مهار چرخه ليپواكسيژناز (lipoxygenase-5) و مهار توليد لوكوترين و راديكال آزاد در سلول های كوپفر كبد موش موجب كاهش التهاب كبدی می شود.
بهبود سیستم ایمنی:
سيليمارين، بر روی حركت نوتروفيل های غيرتحريک شده و فعاليت های كموتاكتيک و فاگوسيتيک، تاثيری دارد. وقتی كه نوتروفيل ها تحريک می شوند، سيليمارين از آزاد شدن ميلوپراكسيداز از آنها جلوگيری می كند. تلقيح نوتروفيل ها همراه با سيليبين از عمل ممانعت كننده های حركت لكوسيتها (FMLP) جلوگيری می كند.
خاصیت آنتی اکسیدانی:
فلاونوييدهايی مانند سيليمارين (مخصوصاً سيليبين) به عنوان آنتی اكسيدان هايی بسيار قوی و اسكاونجرهای (ناخالصی زداهای) راديكال آزاد شناخته می شوند. سيليمارين همچنين اثرات آنتی اكسيدانی در پلاكت های انسانی دارد و در ميكروزوم های كبدی و ريوی انسان، سيليمارين، به صورت آنتی اكسيدان و پاک كننده راديكال های آزاد عمل می كند كه در نتيجه عملی حفاظتی در برابر پراكسيداسيون چربی القا شده توسط مواد شيميايی فراهم می آورد. همچنین سيليمارين، سطوح سوپراكسيد دسموتاز RBC و لنفوسيت را افزايش می دهد. در نتيجه اثرات آنتی اكسيدانی را بالا می برد.
درمان پسوریازیس:
سيليمارين به صورت سنتی در درمان بيماری پسوريازيس استفاده می شود. تاثير سيليمارين در بهبود پسوريازيس ممكن است به دليل دفع متابوليت های ناخواسته از سلول های بدن مخصوصاً كبد و همچنين مهار چرخه cAMP و مهار سنتز لوكوترين ها باشد. در بيماران مبتلا به پسوريازيس افزايش ميزان چرخه cAMP و سنتز لوكوترين ها وجود دارد كه مهار آنها احتمالاً موجب بهبودی بيماری می شود.
