موارد مصرف :
- بهبود رشد جسمی در کودکان و نوجوانان
- تقویت حافظه و یادگیری در کودکان در حال رشد
- کمک به تعادل اشتها و رشد متناسب اندام ها
- کمک به عملکرد سیستم ایمنی بدن و افزایش مقاومت در برابر بیماری ها
دستور مصرف :
- کودکان بین یک تا دو سال : 2.5 میلی لیتر دو بار در روز
- کودکان بین سه تا دوازده سال : 5 میلی لیتر دو یا سه بار در روز
- بزرگسالان : 10 میلی لیتر دو یا سه بار در روز
شرایط نگهداری : در جای خشک و خنک و دور از دسترس كودكان نگه داری شود.
توضیحات : لیزین یک اسید آمینه ضروری برای بدن است که بدن قادر به تولید آن نیست و باید از طریق غذا دریافت می شود. میزان این اسید آمینه در سبزی ها و غلات بسیار کم بوده و بنابراین افرادیکه رژیم گیاهخواری دارند باید آن را به صورت مکمل دریافت کنند ، لیزین برای ورزشکاران و کودکان در حال رشد ضروری است زیرا این اسید آمینه به رشد و تقویت ماهیچه ها کمک می کند. این اسید آمینه همچنین در ساخت هورمون ها، آنتی بادی ها و برخی آنزیم های موجود در بدن نقش دارد. مصرف لیزین در روز تاثیر مستقیم روی بهبود اشتها و وزن گیری مناسب دارد لذا با توجه به تاثیرات مثبت لیزین روی رشد طولی بدن و افزایش دانسیته استخوانی، مطالعات بالینی استفاده از لیزین برای رشد مناسب کودکان را تایید می کنند.
اجزای تشکیل دهنده :
ویتامین های گروه B: برای آزادسازی انرژی مورد نیاز برای رشد و سایر فعالیت های بدن و ارتقاي گردش خون و داشتن سیستم عصبی سالم لازم می باشد.
مس: مس کاتالیزوری منحصر به فرد در ارگانیسم است و کمبود آن می تواند موجب کم خونی، ضعف رشد استخوان، تاثیر در رنگ مو و سنتز کلاژن شود.
زینک: میزان نیاز بدن به عنصر روی کم می باشد، ولی تأثیر آن در رشد و حفظ سلامتی بدن حتی در دوران قبل از تولد قابل توجه است،روی در میزان کم در تمامی بافتها وجود دارد. روی جهت حفظ سلامت پوست، مو، بهبود ترمیم زخمها و بارداریهای موفق مورد نیاز می باشد.
روی: نقش حیاتی در حفاظت از بدن در برابر بیماریها و عفونت ایفا می نماید.
ویتامین E:
ويتامين ایی عنوانی است كه به خانواده توكوفرول های با يک حلقه كرومانول و يک زنجيره غيراشباع يا اشباع شده، اطلاق مي شود. فعاليت حياتی اين گروه متناسب با قدرت آنتی اكسيدانی آنها است كه توكوفرول بالاترين ميزان فعاليت را دارد. ويتامين E محلول در چربی است و در غشاهای سلولی يافت می شود . بيشترين ميزان آن در بافت چربی است كه غلظت آن در اين بافت تقريباً 1 ميلی گرم به ازاء هر گرم چربی است.
مکانیسم عمل ويتامين E:
فعالیت حياتی ويتامين E از اين نظر كه به عنوان كوآنزيم واكنش های آنزيمی وارد عمل می شود، اختصاصی نيست. به نظر می رسد كه نقش ويتامين E در خنثی كردن راديكال های آزاد مهمترين فعاليت آن است . ويتامين E برای انجام اين عمل، راديكال های آزاد توليد شده در بدن را خنثی می كند. در اين فرايند، حلقه كرومانول به راديكال آزاد توكوفروكسيل نسبتاً پايدار تبديل می شود كه می تواند با اكسيژن تركيب شود و تشكيل كينون بدهد . در غياب اين ويتامين، راديكال های آزاد، اسيدهای چرب چند غيراشباع را اكسيده و پراكسيده می كنند كه منجر به تخريب غشا، تغيير در متابوليسم ليپوپروتئين و تغيير وضعيت ليپوفوشين يا پيگمان سروئيد می شوند .
جذب ويتامين E:
ويتامين E در قسمت ابتدايی روده باريک طی فرايندی كه به صفرا و آنزيم های پانكراتيک نياز دارد، جذب می شود. جذب اين ويتامين در كولستاز مزمن و نارسايی پانكراس، مختل می شود. ویتامین E برای تقویت سیستم ایمنی و سلامت پوست و چشم مهم است. در سال های اخیر، مکمل های ویتامین E به عنوان آنتی اکسیدان بسیار مورد استفاده قرار گرفته اند. این ویتامین ها از سلول در برابر آسیب های وارده محافظت می نماید. با این حال، هنوز عوارض جانبی مصرف مکمل های ویتامین E مشخص نیستند.
چرا افراد ویتامین E مصرف می کنند؟
بسیاری از افراد از مکمل های ویتامین E به دلیل اینکه خواص آنتی اکسیدانی آن از بیماری جلوگیری می نماید و یا آن را درمان می نماید استفاده می کنند. مطالعات نشان می دهد تجویز ویتامین E (به صورت خوراکی) آسیب های بافتی ناشی از رادیکال های آزاد را در به طور معنی داری کاهش می دهد و اثر آنتی اکسیدانتی ویتامین E نیز به طور مستقیم با مهار رادیکالهای آزاد باعث پایداری غشاهای حاوی اسید چرب اشباع نشده می شود. همچنین ويتامين E به عنوان يک آنتی اکسيدان با احيای راديکال های آزاد و تبديل آنها به مواد بی خطر با دادن هيدروژن ايفا و از فسفوليپيدهای غير اشباع غشای سلول در برابر تخريب اکسيداتيو محافظت نموده بنابراین می تواند در پيشگيری از اکسيداسيون C-LDL و استرس اکسيداتيو و در نهایت پيشگيری از بيماريهای قلبی و دیابت نقش موثری داشته باشد.
علائم کمبود ویتامین E:
کمبود ویتامین E نادر است. این کمبود بیشتر در افرادی که بیماری هایی مانند:
- مشکلات گوارشی و فیبروز کیستیک
- نوزادان نارس و دچار كمبود وزن هنگام تولد
- بيماران مبتلا به كولستاز و ساير سندرم های سوء جذب نسبت به كمبود ويتامين E مستعد هستند. افرادی که رژیم های غذایی بسیار کم چرب دارند نیز ممکن است سطح ویتامین E کمی داشته باشند. غشاهای سلولی اندام های مختلف ممكن است در اثر كمبود ويتامين E تغيير می یابند. بنابراين، علائم و نشانه های كمبود آن ممكن است خاص نباشد.
علائم و نشانه ها عبارتند از:
- كم خونی هموليتيک
- ميوپاتی همراه با كراتينوری
- ضعف
- آتاكسی
- اختلال در رفلكس ها
- فلج چشم
- رتينوپاتی و ديسپلازی برونشی - ريوی
در كمبود شديد، آسيب بافت عصبی مشاهده می شود، در حالی كه در برخی بيماران اختلال در عمل حركتی - روانی نیز دارند.
منابع غذایی ویتامین E:
توكوفرول عموماً در روغن های گياهی و متناسب با اسيد لينولئيک موجود در تری گليسريد وجود دارند. بنابراين، منابع خوب ويتامين E:
- روغن های پنبه دانه
- ذرت
- سويا
- گلرنگ
- سبزی های سبز
- زرده تخم مرغ
- غذاهای تهيه شده از دانه های كامل غلات است.
عوارض جانبی مصرف ویتامین E چیست؟
ویتامین E برخلاف دیگر ویتامین های محلول در چربی به طور معمول به صورت سمی در بدن انباشته نمی شود. این مسئله نشان دهنده آن است که متابولیسم دفع این ویتامین در تنظیم غلظت بافتی آن مهم بوده و از عوارض جانبی آن بر سلامتی پیشگیری می کند. ویتامین E موضعی می تواند پوست را تحریک کند. مصرف بیش از حد مکمل های ویتامین E باعث :
- حالت تهوع
- سردرد
- خونریزی
- خستگی
و سایر علائم می شود.
تداخلات دارویی:
افرادی که از داروهای رقیق کننده خون یا داروهای دیگر استفاده می کنند نباید مکمل ویتامین E را بدون مشورت پزشک استفاده نماید.
منگنز:
منگنز یک ماده معدنی است که به طور طبیعی در مقادیر بسیار کم در بدن انسان وجود دارد. بدن انسان حاوی 10-20 میلی گرم منگنز است. آنزيم های حاوی منگنز در ميتوكندری ها قرار دارند. پيروات كربوكسيلاز و سوپراكسيد منگنز دسموتاز نمونه هايی از اين آنزيم ها هستند. منگنز به عنوان يک كوفاكتور برای آنزيم گلوكزيل ترانسفراز گلوكونئوژنز، متابوليسم چربی و موكوپلی ساكاريد به كار می رود. همچنين نقش مهمی در عملكرد مغز از طريق متابوليسم آمين های بيوژن دارد. همچنین منگنز یکی از اجزای واقعی آنزیم منگنز سوپراکسید دیسموتاز است. منگنز سوپراکسید دیسموتاز یک آنتی اکسیدان قدرتمند است که رادیکالهای آزاد در بدن انسان را خنثی می سازد و ذرات آسیب رسان را از بین می برد. حدود 12-3 %منگنز از طريق رژيم غذايی در روده كوچک جذب می شود.
فواید منگنز
- کمک به سلامت ساختار استخوانها
- متابولیسم استخوانها
- کمک به ساخت آنزیمهای ضروری برای ساخت استخوانها
- جذب بهتر کلسیم
- به عنوان یک کوآنزیم برای کمک به فعالیتهای متابولیکی در بدن
- بهبود عملکرد کبد و کلیه
- عملکرد مناسب غده تیروئید و هورمونهای جنسی
- تنظیم سطح قند خون
کمک به متابولیسم چربیها و کربوهیدراتها
منگنز در سنتز انسولین و گیرنـده ی آن، ذخیـره و ترشـح انسـولین و حفـظ شکل کریسـتالی هگزامر انسـولین و کنتـرل قند خـون نقـش دارد. همچنیـن منگنز یک آنتی اکسـیدان قـوی بوده و بـه طـور غیـر مسـتقیم در کاهـش اسـترس اکسـیداتیو در بیمـاران دیابتی از طریق کنترل گلیسـمی و فعالیت آنتی اکسـیدانی موثـر می باشـد. منگنز در پایـداری سـاختمان هگزامر انسـولین و ذخیـره ی هورمـون در پانکـراس نقـش اصلـی را بـازی می کند. محققان در آزمایشی گـزارش نمودنـد کـه در افـرادی که سـطح منگنز خونشـان بالاست، شـیوع دیابـت و اختلال عملکـرد کلیـه در آنها کاهش مـی یابـد و پیشـنهاد دادنـد کـه منگنز نقش موثـری در هموسـتاز گلوکـز و عملکـرد بهتر کلیـه بـه عهـده دارد. از طرفی بیماران مبتلا به دیابت موجب کاهش سـطح منگنز خـون مـی گـردند. دفع زیـاد منگنـز از طریـق ادرار و کاهش غلظـت آن در خـون و مـوی بیمـاران دیابتـی در مقایسه با افراد نرمال دیده شده است.
منابع غذايی منگنز:
منابع غذايی منگنز عمدتاً شامل غذاهای گياهی بويژه چای است.
مسموميت با منگنز:
مسموميت با منگنز در انسان در نتيجه استنشاق ذرات گرد و غبار معادن يا ساير صنايع ديده شده است . سطح منگنز سرم در يک فرد طبيعی 59/0 تا 4/1 ميكروگرم در ليتر است.