موارد مصرف : کمک به بهبود کم خونی ناشی از فقر آهن در کودکان
دستور مصرف : کودکان 3 تا 5 سال : 2.5 میلی لیتر ، یک بار در روز مصرف کنند. قبل از مصرف ، خوب تکان دهید.
توضیحات : آهن يكی از ريز مغـذی هـای حيـاتی در تغذيـه انـسان می باشد كه كمبود آن باعث بروز كم خونی فقرآهن می شود. اصلی ترين دلايل بروز اين نوع كم خونی را به دريافـت ناكافی، جذب ناكـافی يـا تركيبی از هـر دو مـورد نـسبت می دهنـد. نتايج پـژوهش هـای داخلی نيـز حاكی از آن است كه كم خونی فقر آهن پس از سوء تغذيه انرژی ـ پروتئين و اختلالات ناشی از كمبود يد، مهمترين كمبود تغذيه ای در كـشور اسـت. بـا توجـه بـه آمارهـای منتشره، در حدود 20 تا 50 درصد از مادران بـاردار و 50 درصد كل زنان كشور به كم خونی فقر آهن مبـتلا هـستند. تاكنون برای برطرف كردن فقر آهن سه راه حل، ارائـه شده: اصـلاح و تنـوع رژيـم غـذايی، اسـتفاده از مكمـل و تقويت كردن مواد غذايی (افزودن ريزمغذی ها به غـذاهای فرايند شده) كه مـورد اخيـر بهتـرين و عملی ترين روش دراز مدت برای جبران كمبودهای مواد مغذی است.
ريز كپسوله كردن، فرايندی است كه در آن بـه منظـور ايجاد كپسول های كوچک با ويژگی هـای مفيد، ذرات يـا قطرات كوچک با ماده پوشش دهنده ای احاطه می شـود. بـيش از 60 سـال اسـت كـه از فراينـد ريزكپـسوله كردن در صنعت غذا استفاده می شـود. ريز كپـسوله كردن با روش ليپوزومی و استرهای اسيد چرب در مقايسه با روش های ديگر كه در صنعت غـذا مورد اسـتفاده قـرار می گيرند، مناسب تر است، زيرا اطلاعات خوبی از ليپوزوم ها موجود است، به راحتی قابـل تهيـه هـستند، ويژگی هـای عملكردی يا انتقالی چند منظوره بالايی دارنـد و از اجـزای غذايی قابـل قبـول تهيـه می شـوند . روش ديگـر، ريزكپسوله كردن توسط استرهای اسـيد چـرب اسـت كـه كارايی و پايداری ريزكپسول های حاصله بيشتر از ليپوزوم ها است.
آهن لیپوزومی:
لیپوزوم ها یکی از سیستم های حامل دارویی موثر هستند که به طور بالقوه مواد مختلف درمانی را به اهداف خاص مولکولی می رسانند. سازگاری زیستی و تجزیه بیولوژیکی، آنها را برای تحویل دارو مناسب می کند. در طی تولید آهن لیپوزومی، از دو فرآیند استفاده می شود: میکرونیزاسیون و ریزپوشاندن.
میکرونیزاسیون:
میکرونیزاسیون شامل کاهش اندازه ذرات است که باعث افزایش حلالیت آهن می شود. پردازش به ذرات کوچکتر نسبت سطح به دارو و در نتیجه سرعت انحلال دارو را افزایش می دهد. این فرآیند در افزایش فراهمی زیستی داروهای کم محلول در آب، نقش دارد.
میکرو کپسولاسیون:
میکرو کپسولاسیون آهن میکرونیزه توسط غشای دو لایه لیپیدی مانند غشاهای بیولوژیکی کپسوله می شود و در نتیجه میکرو کپسول سازی می شود. بنابراین لیپوزوم تشکیل شده دارای غشای لایه ای بیرونی و هسته داخلی حاوی ذرات آهن است. دو لایه فسفولیپید خارجی مزایایی مانند مقاومت در برابر تجزیه آهن توسط آنزیم های موجود در دهان و یا معده، تعامل با نمک های صفراوی و محافظت در برابر رادیکال های آزاد را فراهم می نماید.
مکانیسم جذب:
مکانیسم جذب چند گانه است و شامل موارد زیر است:
1- جذب ساده که غلظت محتوای لیپوزومی در غشای روده را با جذب حاصل از روش انتشار یا حمل و نقل افزایش می دهد.
2- اندوسیتوز با تجزیه بعدی غشای لیپوزومی توسط لیزوزوم های داخل سلولی
3- همجوشی دو لایه لیپیدی با غشای پلاسما با انتشار محتوا داخل سیتوپلاسم
4- تبادل لیپیدها بین دو لایه لیپوزومی و غشای سلول پلاسما باعث بی ثباتی دو لایه لیپوزومی و در نهایت انتشار محتوا به داخل سلول این امر در نهایت می تواند به فراهمی زیستی بهتر آهن منجر شود.
مزایای استفاده از آهن لیپوزومی
1- جذب سریع تر و بازیابی محتوای آهن: شواهد تجربی نشان می دهد که آهن لیپوزومی سریع تر از آهن خوراکی معمولی در کبد بازیابی می شود. مطالعات متعدد نشان می دهد که کپسوله سازی لیپوزومی آهن در مقایسه با آهن خوراکی غیر کپسول دار با افزایش جذب آهن همراه است.
2- عدم ایجاد آسیب اکسیداتیو: شواهد نشان می دهد که آهن لیپوزومی با کاهش سطح مالون دی آلدئید و افزایش سطح سوپراکسید دیسموتاز همراه است. این امر در به حداقل رساندن آسیب اکسیداتیو که احتمالاً توسط آهن معمولی ایجاد می شود، کمک می نماید.
3- ثبات جسمی و خاصیت آزادسازی تدریجی: لیپوزوم ها حاوی دو لایه لیپیدی هستند که ثبات را ایجاد می کنند و به تدریج محتوای آن را آزاد می نمایند. انتشار تدریجی ممکن است به جذب بهتر محتوای لیپوزومی کمک کند.
ویتامینB6 :
از ویتامین های گروه B است که به نفع سیستم عصبی مرکزی است. این ماده در تولید انتقال دهنده های عصبی سروتونین و نوراپی نفرین و تشکیل میلین نقش دارد. ویتامین B6 که به عنوان پیریدوکسین نیز شناخته می شود، یک ویتامین محلول در آب است، به این معنی که در آب حل می شود و توسط بدن ذخیره نمی شود و از طریق ادرار دفع می گردد، بنابراین افراد باید هر روز ویتامین B6 مصرف کنند. سایر عملکردهای پیریدوکسین شامل متابولیسم پروتئین، گلوکز و تولید هموگلوبین است. هموگلوبین یکی از اجزای سلول های قرمز خون است. نقش بسیار مهمی در حمل و نقل اکسیژن دارد. ویتامین B6 همچنین در سالم نگه داشتن غدد لنفاوی، تیموس و طحال نقش دارد.
سایر مزایای ویتامین B6: ویتامین B6 برای چندین عملکرد بدن حیاتی است و می توان آن را در بسیاری از غذاها یافت.
بهبود عملکرد مغز:
ویتامین B6 به تقویت عملکرد مغز کمک می کند. مطالعه منتشر شده در مجله تغذیه بالینی آمریکا نشان داد که افرادی که غلظت بالایی از ویتامین B6 دارند عملکرد حافظه بهتری دارند. ویتامین B6 برای انتقال نورون در مغز مورد نیاز است. محققان دانشگاه آکسفورد در انگلیس اظهار داشتند که مصرف روزانه مقادیر بالای ویتامین B6 برای افراد مسن با اختلال شناختی خفیف مفید است. در این افراد سرعت کوچک شدن مغز آنها 50 درصد کاهش یافت و به طور بالقوه خطر ابتلا به زوال عقل را کاهش می دهد.
کاهش حالت تهوع در دوران بارداری:
تحقیقات منتشر شده در مجله زنان و زایمان آمریکا به این نتیجه رسید که پیریدوکسین می تواند از شدت حالت تهوع در اوایل بارداری بکاهد. با این حال، برای تأیید این موضوع، مطالعات بیشتر و با کیفیت بالاتر لازم است.
محافظت در برابر آلودگی هوا:
بر اساس نتایج منتشر شده ویتامین B6 با کاهش تأثیر آلودگی بر اپی ژنوم ، می تواند به محافظت در برابر آلودگی هوا کمک کند. محققان امیدوارند که یافته های آنها منجر به اقدامات جدیدی برای جلوگیری از تغییرات اپی ژنتیکی شود که می تواند در اثر آلودگی هوا قرار گیرد. ویتامین B6 می تواند به محافظت از بدن در برابر آلودگی هوا کمک کند. با توجه به اینکه 92 درصد از جمعیت جهان در مکانهایی زندگی می کنند که محدودیت آلودگی بیشتر از 10 میکروگرم بر متر مکعب می باشد. این امر محققان را بر آن داشته است تا در مورد کنترل بیماری های ناشی از محیط زیست مطالعات گسترده ی انجام دهند. ویتامین B6 بدلیل تاثیر مثبت بر عملکرد طبیعی آنزیم های هضم کننده که باعث تجزیه بهتر غذا می گردند که این امر سبب حفظ سلامت پوست و تولید فرآورده های خونی مانند گلبول های قرمز می شود. این ویتامین مهم کاربردهای فراوانی دارد و کمبود آن می تواند منجر به آسیب دائمی عصب شود.
کمبود ویتامین B6:
کمبود ویتامین B6 بسیار نادر است، اما اگر فرد:
- جذب روده ضعیف داشته باشد .
- ازداروهای استروژن، کورتیکواستروئیدها، ضد تشنج ها استفاده کند.
- کم کاری تیروئید
- دیابت داشته باشد ممکن علائم کمبود این ویتامین نمایان شود. مصرف طولانی مدت و بیش از حد الکل نیز ممکن است در نهایت به کمبود ویتامین B6 منجر شود .
علائم و نشانه های کمبود ویتامین B6 عبارتند از:
- نوروپاتی محیطی با گزگز ، بی حسی و درد در دست و پا
- کم خونی
- تشنج
- افسردگی
- گیجی
- تضعیف سیستم ایمنی
- سندرم پلاگراد
- درماتیت سبورئیک
- التهاب زبان
- التهاب و ترک لب شود ، که به عنوان بیماری چیلوز شناخته می شود. در نوزادان، تشنج حتی پس از درمان با داروهای ضد تشنج ممکن است ادامه داشته باشد. کمبودهای دیگر مانند نوروپاتی محیطی می توانند اثری دائمی داشته باشد.
ویتامین B12 :
با افزایش سن، جذب این ویتامین دشوارتر می شود. همچنین اگر جراحی کاهش وزن یا جراحی دیگری انجام داده اید که بخشی از معده شما را برداشته باشد، ممکن است کمبود این ویتامین ایجاد شود. همچنین در صورت ابتلا به بیماری زیر، احتمال کمبود ویتامین B12 در بیشتر می گردد:
- ورم معده آتروفیک، که در آن پوشش معده نازک شده است.
- کم خونی شدید، که جذب ویتامین B12 را سخت می نماید.
- بیماری هایی که روی روده کوچک تأثیر می گذارد، مانند بیماری کرون، بیماری سلیاک، رشد باکتری یا انگلی
- اختلالات سیستم ایمنی بدن، مانند بیماری گریوز یا لوپوس
مصرف برخی از داروها با جذب ویتامین B12 تداخل دارند، که می تواند شامل :
- داروهای سوزش معده از جمله مهار کننده های پمپ پروتون (PPI) مانند امپرازول
- مسدود کننده های H2 مانند سایمتیدین و فاموتیدین
- و داروهای مخصوص دیابت مانند متفورمین (گلوکوفاژ)
همچنین اگر رژیم غذایی گیاه خواری را دنبال می کنید علائم کمبود ویتامین B12 مشاهده می شود (به این معنی که هیچ نوع محصول حیوانی از جمله گوشت ، شیر ، پنیر و تخم مرغ نمی خورید)
کاربردهای ویتامینB12 :
- در تولید سلولهای بدن نقش دارد و نقش آن مانند اسید فولیک، شرکت در همانند سازی ژن های هسته سلول است.
- تکثیر سلولی در دستگاه گوارش، مغز استخوان و بافت عصب با کمک ویتامین B12 صورت می گیرد .
- ویتامین B12 در دستگاه گوارش به تولید سلول های مخاطی دیواره کمک می کند .
- تحقیقات اخیر مشخص کرده است که ویتامین B12 در جلوگیری از بیماریهای قلبی نقش دارد.
- کنترل دیابت
علائم کمبود ویتامین B12:
اگر کمبود ویتامین B12 دارید، ممکن است کم خون شوید. کمبود خفیف ممکن است علائمی ایجاد نکند. اما اگر درمان نشود، ممکن است به علائمی مانند موارد زیر منجر شود:
- ضعف ، خستگی یا سبکی سر
- تپش قلب و تنگی نفس
- پوست رنگ پریده
- زبانی صاف
- یبوست ،از دست دادن اشتها یا گاز
- مشکلات عصبی مانند بی حسی یا گزگز ، ضعف عضلانی و مشکلات راه رفتن
- کاهش بینایی
- مشکلات ذهنی مانند افسردگی، از دست دادن حافظه، یا تغییرات رفتاری
