موارد مصرف: جهت تامین ویتامین D ، جلوگیری از پوکی و نرمی استخوان در بزرگسالان ، حفظ عملکرد طبیعی سیستم ایمنی و بهبود کمبود کلسیم
دستور مصرف: برای رفع نیاز روزانه هفته ای یک کپسول همراه با یک لیوان آب مصرف شود. در صورت نیاز به مصرف بیش از یک کپسول در هفته با پزشک یا داروساز مشورت نمایید.
شرایط نگهداری: در جای خشک و در دمای اتاق ، دور از نور خورشید و دسترس کودکان نگهداری شود.
ویتامین دی:
ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که برای تقویت استخوان ها ، عضلات و سلامت عمومی مهم است. اين ويتامين به دو فرم اصلی وجود دارد نوع D2 به عنوان ارگوکلسیفرول و D3 معروف به کلکلسیفرول می باشد. جذب این ویتامین در بدن شامل مجموعه ای از فرآیندها است که در آن ابتدا هیدرواکسیلاسیون مولکولهای ویتامین D3 در موقعیت کربن 25 در کبد، 25 -هیدروکسی کوله کلسیفرول (اصلیترین شکل فعال ویتامین D3 در پلاسما) تولید و سپس در کلیه با دومین هیدروکسیلاسیون در موقعیت کربن شماره یک منجر به تولید فعالترین متابولیت ویتامین D3، 1، 25 دی هیدروکسی کوله کلسیفرول می شود. بیشتر ویتامین D مورد نیاز بدن از قرار گرفتن در معرض آفتاب بدست می آید، اگرچه برخی از مواد غذایی حاوی ویتامین D بوده و مکمل های غذایی نیز می توانند به تامین آن کمک کنند. چندین ارگان بدن از وجود ویتامین D در بدن سود می برند. نقش اصلی بهبود جذب کلسیم از منابع غذایی و جلوگیری از جذب مجدد کلسیم در کلیه ها است. این نقش ویتامین D به بدن کمک می کند تا کلسیم به سمت استئوکلاست ها و استئوبلاست ها جهت تقویت استخوان ها هدایت شود و همچنین خطر ابتلا به هیپوکلسیمی را کاهش می دهد.
کاربردهای ویتامین D
ویتامین D نقش قابل توجهی در پیشگیری از بیماری هایی نظیر:
- بیماریهای قلبی
- بدخیمی ها
- بیماریهای التهابی روده
- مالتیپل اسکلروزی
- روماتوئید آرترایتی
- دیابت نوع یک
- بیماری های سیستم ایمنی و بیماری های عفونی دارد.
پژوهش ها نشان داده اند که، ویتامینD با اثر ممانعت کننده بر فاکتورهای تخریب کننده سلول های بتا پانکراس، کاهش حساسیت به انسولین و التهاب سیستمیک و کاهش ادیپونکتین(به عنوان یک آدیپوکین تنظیم کننده ی التهاب)، می تواند منجر به پیشرفت بیماری مزمن گردد. بر اساس نتایج مطالعات انسانی، مکمل ویتامینD ،با افزایش سطح آدیپونکتین و به دنبال آن، ترشح انسولین در پاسخ به مصرف گلوکز، می تواند از طریق تأثیر بر سطح آدیپوکین ها، سبب بهبود اختلالات و یا کاهش پیشرفت عوارض ناشی از بیماری دیابت و قلب و عروق گردد. يكـی از عوامـل مرتبط با چاقی كمبود ويتامين D است كه تاثير آن بر افزايش شيوع چاقی و ايجاد سندرم متابوليک در مطالعـات مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده است كه ميزان توده چربـی بدن با غلظت سرمی 25 هيدروكـسی ويتامين D رابطـه معکوس دارد. علاوه براين فقر ويتامين D با افزايش احتمال ابتلا به ديابـت نیز در ارتباط است.
علائم کمبود ویتامین D
هنگامی که ویتامین D در بدن به اندازه کافی وجود نداشته باشد، اثرات کمبود آن در طولانی مدت ظاهر می شود، و باعث نازک شدن و شکنندگی استخوان ها می شود. در نتیجه، می تواند منجر به راشیتیسم در کودکان و همچنین پوکی استخوان در بزرگسالان شود.به عبارتی ویتامینD از یكسو سبب افزایش جذب فسفر و کلسیم از روده ها و کاهش دفع آنها از کلیه شده و فرایند استخوان سازی را قوت می بخشد. بنابراین، کمبود آن از عوامل مهم در بروز اختلالات متابولیسم استخوان محسوب می گردد. اخیراً نقش های غیر کلسیمی ویتامینD به ویژه نقش ضدالتهابی و تعدیل کننده ایمنی آن توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در مطالعات حیوانی تأثیر مفید ویتامین و ترکیبات آن در انواع اختلالات خود ایمنی نشان داده شده است.
ویتامین D یك استروئید ترشحی است که در پوست سنتز می شود و متعاقباً به ترتیب در کبد و کلیه متابولیزه میشود. عملکرد عمده آن تنظیم هموستاز کلسیم و فسفر و کمك به مینرالیزاسیون استخوان می باشد، درحالیکه توزیع گسترده ای از رسپتورهای داخل سلولی این ویتامین در بین بافت های مختلف دیده شده است. شایعترین علت کمبود ویتامین D عدم قرار گرفتن در معرض نور خورشید است . در حقیقت تولید ویتامینD ،در مجاورت تابش اشعه ماورای بنفش خورشید در پوست انسان، عمده ترین منبع تأمین کننده آن برای بدن می باشد.
به طور خاص، افرادی که به میزان کافی در معرض آفتاب قرار نمی گیرند، در معرض کمبود هستند، مانند:
- افراد مسن
- کارگران تمام وقت اداری
- افرادی که پوست خود را می پوشانند در زمانی که در خارج از خانه هستند .
- افرادی که در مناطقی زندگی می کنند که نور خورشید در آنجا خیلی کم است.
مکمل ویتامین D
ویتامین D به دو شکل وجود دارد :
کلکلسیفرول که معمولاً از ماهی گرفته می شود، یا از تابش 7-دهیدروکلسترول از لانولین، یا با تبدیل شیمیایی کلسترول حاصل می شود. ویتامینD2 یا ارگوکلسیفرول در گیاهان تولید می شود و جهت غنی سازی غذاها از جمله شیر مورد استفاده قرار می گیرد.هر دو فرم ویتامین در نهایت پس از ورود به جریان خون و اتصال به پروتئین های باند شونده به ویتامینD و انتقال به کبد توسط آنزیم هیدروکسیلاز به فرم 25 هیدروکسی ویتامین D که شکل غالب در گردش پلاسما و نیز سوبسترای تولید متابولیت های فعال هورمونی ویتامین D می باشد. برخی تحقیقات نشان می دهد که ویتامین D3 در دوزهای بالاتر در افزایش غلظت ویتامین D در بدن تا حدی موثرتر است و امروزه معمولاً از آن برای غنی سازی شیر و فرآورده های شیر و همچنین تهیه مکمل ها استفاده می شود.
دوز مصرفی مکمل طبیعی از 400 IU (میلی لیتر) قطره است. برای جلوگیری از مصرف بیش از حد، به ویژه با غلظت بالاتر، در نوزادان باید مطابق دستور مصرف شود. با این حال، برخی تحقیقات نشان می دهد که 800-5000 واحد بین المللی در روز ، سلامت اسکلت عضلانی را در افراد مسن بهبود می بخشد و 50٪ از پوکی استخوان جلوگیری می کند. در افرادی که کمبود ویتامین D دارند، حداکثر 600000 IU در چند دوز تقسیم و در طی چند هفته تجویز می شود ، مثلا 50000 IU هفته به مدت 8 هفته توصیه می شود، که مصرف گردد.بیشتر افراد به شرط آنکه روزانه 10 - 15 دقیقه در معرض آفتاب قرار بگیرند، غلظت طبیعی ویتامین D در بدن آنها حفظ می شود. در چنین حالتی، نیاز به استفاده از مکمل نمی باشد. موارد مصرف مکمل های ویتامین D باید بر اساس اندازه گیری سطح 25-هیدروکسی-D باشد.
تداخلات دارویی
مکمل های ویتامین D ممکن است با داروهای مختلف تداخل داشته باشند. این موارد شامل:
- استروئیدها: کورتیکواستروئیدهایی مانند پردنیزون، که به طور گسترده ای برای موارد ضد التهابی تجویز می شوند، باعث کاهش جذب کلسیم و همچنین کاهش متابولیسم ویتامین D ، و در نهایت باعث از دست دادن توده استخوانی و تسریع روند پوکی استخوان در صورت استفاده طولانی مدت می شوند.
- عوامل کاهش دهنده کلسترول مانند کلستیرامین می توانند با تداخل در جذب چربی، جذب ویتامین D و همچنین سایر ویتامین های محلول در چربی را مختل نماید.
- ضد تشنج ها: فنی توئین و فنوباربیتال هر دو متابولیسم کبدی ویتامین D را تحت تاثیر قرار می دهند، که منجر به کاهش جذب کلسیم می شود.
