مروری بر مکمل های آهن و املاح مختلف آن

تفاوت فروس و فریک در چیست؟
آهن خوراکی بصورت دو ظرفیتی (فروس) و سه ظرفیتی (فریک) استفاده می شود.
تفاوت نمک های دو ظرفیتی و سه ظرفیتی آهن
نمک های آهن دو ظرفیتی شامل: فروس سولفات، فروس گلوکونات، فروس فومارات و فروس گلایسین سولفات هستند
نمک های سه ظرفیتی شامل: آیرون پروتئین سوکسینیلات ، آیرون پلی مالتوز کمپلکس
نمک های دو ظرفیتی آهن زیست دستیابی بالاتری دارند به عنوان مثال جذب فروس سولفات در دستگاه گوارش بین 10 تا 15 درصد است در حالیکه املاح فریک (آهن سه ظرفیتی) دو الی سه برابر جذب کمتری دارند چون در محیط قلیایی حلالیت ناچیزی دارند. نکته دوم این است که آهن سه ظرفیتی برای جذب باید ابتدا به آهن دو ظرفیتی تبدیل شود تا قابل جذب شود. هزینه ی فراورده های فروس به مراتب کمتر از املاح فریک است بنابر این سازمان بهداشت جهانی WHO مصرف آهن دو ظرفیتی را توصیه می کند.

آهن المنتال به چه معنی است؟
آهن خالص موجود در ترکیبات مختلف آهن، آهن المنتال نامیده می شود به عنوان مثال 200 میلی گرم فروس سولفات معادل 50 میلی گرم آهن المنتال است

آهن هِم HEME چیست؟ چه تفاوتی با آهن NON-HEME دارد؟
با خوردن غذای گوشتی آهن هِم وارد بدن می شود. در واقع آهن هِم قبلا در بدن موجود زنده ی دیگری وظیفه حمل اکسیژن را بر عهده داشته است. جذب آهن هِم بیشتر و عوارض گوارشی آن کمتر است.

چرا معمولا قرص آهن با ویتامین سی تجویز می شود؟
نه تنها آهن بلکه اصولا فلزات در محیط اسیدی جذب بیشتری دارند. بخش عمده آهن در معده جذب می شود و به همین دلیل مصرف هم زمان ویتامین سی با مکمل آهن جذب آنرا افزایش می دهد. البته اشکال دئودنال آهن که در روده جذب می شوند از این قاعده مستثنی هستند.

فروس سولفات
اغلب مکمل های آهن محتوی فروس سولفات هستند چون ارزان تر از سایر املاح است و بالاترین جذب را نیز دارد. بسیاری از افراد به راحتی می توانند از فروس سولفات استفاده کنند. مشکل اصلی فروس سولفات عوارض جانبی آن است که نسبتا شایع و حدود 10 درصد است. ناراحتی گوارشی، تهوع، یبوست، اسهال، استفراغ، درد شکم و مدفوع سیاه از عوارض شایع فروس سولفات است. افرادی که قادر به تحمل فروس سولفات نیستند باید از سایر املاح آهن استفاده کنند. میزان آهن المنتال فروس سولفات 20 درصد است

فروس گلوکونات
فروس گلوکونات معمولا در قطره و شربت، بصورت مایع استفاده می شود و اصولا جذب بهتری نسبت به فروس سولفات دارد ولی آهن المنتال آن 12% است و بنابر این دوز بیشتری از آن لازم است.در صنایع غذایی، فروس گلوکونات را به عنوان رنگ سیاه به زیتون اضافه می کنند.

فروس فومارات
فروس فومارات در فرمولاسیون هایی که با اسید فولیک همراه هستند سازگاری بیشتری نسبت به سایر املاح دارد و همچنین در بارداری ایمنی بالاتری دارد ولی از نظر عوارض گوارشی مزیت ویژه ای نسبت به سایر املاح آهن ندارد. آهن المنتال فروس فومارات 33 درصد است.

کربونیل آهن چیست؟
پنتاکربونیل آیرون با فرمول Fe(Co)5 به اختصار کربونیل آهن نامیده می شود و بالاترین میزان آهن المنتال را دارا می باشد و تقریبا بطور کامل آهن است (بیش از 97 درصد).

فروس گلایسین سولفات
آیرون گلایسینات یا فروس گلایسین سولفات کمترین عوارض و بیشترین جذب را نسبت به سایر املاح آهن دارد. با این حال ممکن است در بعضی افراد قابل تحمل نباشد و باعث بروز مشکلاتی گوارشی گردد. فروس گلایسین سولفات منشاء ارگانیک دارد.

آبرون لیپوزومال
لیپوزوم یک نوع چربی محسوب می شود و آهن لیپوزومال در واقعه آهن انکپسوله شده توسط لیپوزوم است. در واقع نسل جدیدی از آهن خوراکی محسوبمی شود که به طریق نانو تولید می شود. جذب بالا و عوارض کم از مشخصات آهن لیپوزومال است. آهسته رهش بودن و عدم رسوب بر روی دندان از محاسن آیرون لیپوزومال است.