موارد مصرف: کمک به حفظ سلامت پوست، مو و تقویت سیستم ایمنی بدن
روش مصرف: افراد بالای 12 سال روزانه 1 عدد قرص مصرف نمایند.
شرایط نگهداری: در جای خشک و خنک و دور از دسترس کودکان نگهداری شود.
هشدار مصرف:
- مقدار توصیه شده را بدون مشورت با پزشک و یا داروساز افزایش ندهید.
- در دوران بارداری و شیردهی با نظر پزشک مصرف شود.
- در صورت بروز حساسیت به مواد تشکیل دهنده از مصرف این مکمل خودداری شود.
- در صورت مصرف دارو یا مکمل دیگر، قبل از مصرف این مکمل با پزشک یا داروساز مشورت نمایید.
ویتامین E: ویتامین E یک ویتامین محلول در چربی با اشکال مختلف است، اما آلفا توکوفرول تنها ویتامین مورد استفاده بدن انسان است. نقش اصلی آن این است که به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل نموده، الکترون های سست شونده و به اصطلاح "رادیکال های آزاد" را که به سلول ها آسیب می رسانند از بین می برد.
ویتامین E ماده مغذی است که برای:
- بینایی
- تولید مثل
- سلامت خون
- تقویت مغز
- و شادابی پوست مهم است.
اکثر این فواید به دلیل خواص آنتی اکسیدانی آن می باشد .
ویتامینA: ویتامینA(رتینول، اسید رتینوئیک) یک ماده مغذی مهم برای :
- بینایی
- رشد
- تقسیم سلولی و تولید مثل
- و تقویت سیستم ایمنی است.
ویتامینAهمچنین دارای خواص آنتی اکسیدانی است.
فلز روی: روی یک عنصر کمیاب است که برای داشتن یک سیستم ایمنی سالم ضروری است. کمبود روی می تواند فرد را مستعد بیماری کند. روی مسئول تعدادی از عملکردها در بدن انسان است و به تحریک فعالیت حداقل 100 آنزیم مختلف کمک می نماید.
ویتامین C: ویتامینC، به عنوان اسید اسکوربیک شناخته می شود و چندین عملکرد مهم در بدن دارد.
- کمک به محافظت از سلول ها و سالم نگه داشتن آنها
-حفظ سلامت پوست
- بهبود عملکرد رگ های خونی
- تقویت استخوان ها و غضروف ها
- کمک به ترمیم زخم
سلنیوم:
سلنيوم جزء اصلی سلنوآنزيم ها است. در مركز همه اين پروتئين ها، اسيد آمينه سلنوسيستئين وجود دارد كه به عنوان عامل اكسايش و كاهش عمل می كند. سلنوپروتئين ها علاوه بر نقش آنزيمی، نقش ساختمانی نيز دارند. تقريباً 60 درصد سلنيوم موجود در پلاسما در سلنوپروتئينPوجود دارد كه شامل10 اتم سلنيوم در هر مولكول با نام سلنوسيستئين است. اين پروتئين به عنوان حامل سلنيوم نقش ايفا می كند و امكان دستيابی و توزيع سلنيوم در كل بدن را تسهيل می كند. سلنيوم در جدول تناوبی بعد از گوگرد قرار دارد، پس می تواند در تركيبات آلی متعدد جايگزين گوگرد شده و تركيبات مختلف مثل سلنوسيستئين، سلنوسيستين، ديسلنوسيستين، سلنومتيونين، سلنوگلوتاتيون و سلنوديگلوتاتيون توليد كند. سلنومتيونين قادر است به طور غيراختصاصی وارد پروتئين ها شده و به جای متيونين قرار گيرد.
به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عمل می کند.: آنتی اکسیدان ها ترکیباتی در غذاها هستند که از آسیب ناشی از رادیکال های آزاد جلوگیری می کنند. رادیکال های آزاد محصولات جانبی طبیعی فرآیندهایی مانند متابولیسم هستند که روزانه در بدن ایجاد می شوند. اما با این وجود رادیکال های آزاد برای سلامتی ضروری هستند. آنها عملکردهای مهمی از جمله محافظت از بدن در برابر بیماری را انجام می دهند. با این حال، مواردی مانند:
- سیگار کشیدن
- مصرف الکل
- و استرس
می توانند باعث ایجاد بیش از حد رادیکال های آزاد شوند. این امر منجر به استرس اکسیداتیو می شود که به سلول های سالم آسیب می رساند.
استرس اکسیداتیو باعث بروز بیماری های مزمن مانند :
- بیماری های قلبی
- آلزایمر
- سرطان
- پیری زودرس
- و خطر بروز سکته در ارتباط است.
آنتی اکسیدان هایی مانند سلنیوم با کنترل تعداد رادیکال های آزاد به کاهش استرس اکسیداتیو کمک می کنند. آنها با خنثی سازی رادیکال های آزاد اضافی و محافظت از سلول ها در برابر آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو عمل می کنند. سلنیوم یک آنتی اکسیدان قوی است که با استرس اکسیداتیو مقابله می کند و به بدن در جلوگیری از ابتلا به بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی و سرطان کمک می نماید.
ممکن است خطر ابتلا به برخی سرطان ها را کاهش دهد
سلنیوم علاوه بر کاهش استرس اکسیداتیو، می تواند به کاهش خطر ابتلا به برخی سرطان ها کمک کند. این امر به توانایی سلنیوم در کاهش آسیبDNAو استرس اکسیداتیو، تقویت سیستم ایمنی بدن و تخریب سلول های سرطانی نسبت داده شده است. در مطالعه ای مروری بر 69 مطالعه که بیش از 350،000 نفر را شامل می شد، نتایج نشان داد که داشتن مقادیر بالای سلنیوم در خون با خطر کمتری از ابتلا به انواع خاصی از سرطان ها از جمله سرطان های پستان، ریه، روده بزرگ و پروستات همراه بوده است. با این حال ، برخی تحقیقات نشان می دهد که مکمل سلنیوم ممکن است عوارض جانبی را در افرادی که تحت پرتودرمانی هستند کاهش دهد. به عنوان مثال، نتایج یک مطالعه نشان داد که مکمل های سلنیوم خوراکی کیفیت زندگی را بهبود می بخشند و اسهال ناشی از اشعه را در زنان مبتلا به سرطان دهانه رحم کاهش می دهد. سطح بالاتر سلنیوم در خون ممکن است از برخی سرطان ها محافظت کند، در حالی که مکمل سلنیوم ممکن است به بهبود کیفیت زندگی در افراد تحت پرتودرمانی کمک نماید.
سلنیوم در برابر بیماری های قلبی اثر محافظت کنندگی دارد
یک رژیم غذایی غنی از سلنیوم به سلامت قلب کمک می کند، زیرا سطح کم سلنیوم با افزایش خطر بیماری های قلبی مرتبط است. در تجزیه و تحلیل 25 مطالعه مشاهده ای ، 50٪ افزایش در سطح سلنیوم خون با 24٪ کاهش خطر بیماری قلبی همراه بود. سلنیوم همچنین مارکرهای التهاب را در بدن کاهش دهد( مارکرهای التهاب یکی از اصلی ترین عوامل خطر برای بیماری های قلبی محسوب می شوند). به عنوان مثال، نتایج یک بررسی از 16 مطالعه کنترل شده شامل بیش از 433،000 نفر مبتلا به بیماری قلبی نشان داد که مصرف مکمل های سلنیوم باعث کاهش سطح مارکر التهابی پروتئین واکنش پذیر (CRP)C می شود. علاوه بر این، سطح گلوتاتیون پراکسیداز، یک آنتی اکسیدان قوی را افزایش می دهد. این شواهد نشان می دهد که سلنیوم ممکن است با کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو در بدن، به کاهش خطر بیماری های قلبی کمک نماید. استرس و التهاب اکسیداتیو با آترواسکلروز یا تجمع پلاک در عروق ارتباط مستقیم دارد. تصلب شرایین می تواند منجر به بروز مشکلات خطرناکی مانند سکته های مغزی، حملات قلبی و بیماری های قلبی شود . گنجاندن غذاهای غنی از سلنیوم در رژیم غذایی راهکاری عالی برای کاهش سطح استرس اکسیداتیو و التهاب است. سلنیوم با کنترل استرس اکسیداتیو و کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی، ممکن است به سلامت قلب کمک کند.
به جلوگیری از زوال عقل کمک می نماید
بیماری آلزایمر یک بیماری مخرب است که باعث از دست دادن حافظه می شود و بر تفکر و رفتار تأثیر منفی می گذارد. بیماری آلزایمر ششمین علت اصلی مرگ و میر در ایالات متحده است. تعداد مبتلایان به بیماری آلزایمر در حال افزایش است. بنابراین، یافتن راه هایی برای جلوگیری از این بیماری تحلیل برنده ضروری به نظر می رسد. اعتقاد بر این است که استرس اکسیداتیو در بروز و پیشرفت بیماری های عصبی مانند پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس و آلزایمر نقش دارد. چندین مطالعه نشان داده است که بیماران مبتلا به آلزایمر سطح سلنیوم خون کمتری دارند. علاوه بر این ، مطالعات نشان داده اند که آنتی اکسیدان های موجود در سلنیوم چه در مواد غذایی و چه در مکمل ها حافظه را در بیماران مبتلا به آلزایمر بهبود بخشید. نتایج یک مطالعه کوچک نشان داد که استفاده از یک مواد غذایی غنی از سلنیوم در روز باعث تسلط کلامی و سایر عملکردهای ذهنی در بیماران مبتلا با اختلال شناختی خفیف می شود. علاوه بر این، رژیم غذایی مدیترانه ای، که غنی از غذاهای پر سلنیوم مانند غذاهای دریایی و آجیل است، با خطر کمتری برای ابتلا به بیماری آلزایمر همراه است .
کاهش ابتلا به سرطان پروستات
بررسی مداومی در طول 6 سال بر روی 10456 نفر از افرادی كه در اين دوره دچار سرطان پروستات شده بودند، انجام شد. افرادی كه سطح سلنيوم پلاسمای بالاتر از ميانگين داشتند، كاهش 50 درصدی خطر ابتلا به سرطان پروستات را نشان دادند. مكانيزم سلنيوم در جلوگيری از كاهش احتمال خطر ابتلا به سرطان پروستات به طور كامل مشخص نشده است. ولی شواهدی وجود دارد كه سلنيوم باعث آپوپتوز سلول های سرطانی پروستات مي شود، در حالی كه اثر مخربی روی سلول های پروستاتی طبيعی ندارد. اين فرآيند آپوپتوتيک می تواند توسط آراشيدونيک اسيد و محصول 5 –ليپوكسيژناز تشكيل شده از متابوليک های آراشيدونيک اسيد جلوگيری شود. بر اين اساس به افرادی كه برای درمان سرطان پروستات سلنيوم مصرف می كنند، توصيه می شود كه از رژيم های غذايی شامل آراشيدونيک اسيد اجتناب كنند.
سلنیوم و دیابت
خطر توليد راديكال های آزاد ممكن است در گسترش عوارض در ديابت شيرين نقش داشته باشد. چندين منبع قوی برای افزايش توليد راديكال های آزاد در ديابت شامل فرآيند اكسيداسيون خودبخودی گلوكز، فعال شدن گلبول های سفيد خون، افزايش انتقال فلز قابل دسترس وجود دارد. برخی از ريزمغذی ها مثل سلنيوم پراكسيداسيون ليپيدها و همچنين فرايند اكسيداسيون را محافظت می كنند. كمبود سلنيوم در افراد باعث كاهش فعاليت گلوتايتون پراكسيداز و افزايش واكنش های اكسيداسيون شده و متقابلاً راديكال های آزاد را توليد می نمايد. در افرادی كه كمبود سلنيوم دارند، ترشح انسولين به طور قابل ملاحظه ای كاهش می يابد و اختلالات قندخون در افرادی كه كمبود ويتامينE و سلنيوم دارند، افزايش می يابد. پس كمبود سلنيوم می تواند عاملی برای ديابت باشد، به عبارت ديگر سطح سلنيوم كم باعث ابتلاء به ديابت شود. به طور كلی يافته ها در زمينه سطح سلنيوم و روی در بيماران ديابتی متناقض با يافته هايی است كه ارتباط احتمالی بين كنترل محدود ديابت و تغييرات در محتويات مواد مغذی بيان می كند. یک رژیم غذایی غنی از سلنیوم ممکن است به جلوگیری از کاهش ذهن و بهبود حافظه در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر کمک کند.
برای سلامت تیروئید مهم است
سلنيوم به صورت سلنوپروتئين ها در تشكيل هورمون تيروئيد و سيستم های درون ريز ديگر نقش بحرانی دارد. سلنیوم برای عملکرد صحیح غده تیروئید مهم است. در واقع، بافت تیروئید حاوی مقدار بیشتری سلنیوم نسبت به سایر اندام های بدن انسان است . این ماده معدنی قدرتمند به محافظت از تیروئید در برابر آسیب اکسیداتیو کمک می کند و نقش اساسی در تولید هورمون های تیروئید دارد. داشتن غده تیروئید سالم مهم است، زیرا متابولیسم را تنظیم و رشد و نمو را کنترل می نماید. کمبود سلنیوم با بیماری های مرتبط با تیروئید مانند تیروئیدیت هاشیموتو همراه است، در واقع نوعی کم کاری تیروئید است که در آن سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می کند. نتایج یک مطالعه مشاهده ای شامل بیش از 6000 نفر نشان داد که سطح سرمی سلنیوم با افزایش خطر تیروئیدیت خود ایمنی و کم کاری تیروئید در ارتباط است. علاوه بر این، برخی مطالعات نشان داده اند که مکمل های سلنیوم ممکن است به نفع افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو باشد. محققان در یک بررسی به این نتیجه رسیدند که مصرف مکمل سلنیوم به مدت سه ماه در روز منجر به کاهش آنتی بادی های تیروئید می شود. این امر همچنین منجر به بهبود خلق و خو و رفاه عمومی در مبتلایان به بیماری هاشیموتو شد. با این حال، قبل از اینکه مکمل های سلنیوم برای بیماران مبتلا به هاشیموتو توصیه شود، تحقیقات بیشتری لازم است. سلنیوم از غده تیروئید در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می کند و برای تولید هورمون تیروئید لازم است. سلنیوم ممکن است به افراد مبتلا به هاشیموتو و سایر انواع بیماری های تیروئید کمک کند، اما تحقیقات بیشتری لازم است.
سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند
سیستم ایمنی بدن با شناسایی و مقابله با تهدیدات احتمالی بدن را سالم نگه می دارد. موارد خطر احتمالی شامل باکتری ها ، ویروس ها و انگل ها هستند. سلنیوم نقش مهمی در سلامت سیستم ایمنی بدن دارد. این آنتی اکسیدان به کاهش استرس اکسیداتیو در بدن کمک می کند، بطوریکه التهاب را کاهش و سیستم ایمنی بدن را افزایش می دهد. مطالعات نشان داده است که افزایش سطح سلنیوم در خون با افزایش پاسخ ایمنی در ارتباط است. از طرف دیگر، تحقیقات نشان داده اند که کمبود سلنیوم به عملکرد سلول های ایمنی آسیب می رساند و ممکن است منجر به پاسخ ایمنی ضعیف تر شود. مطالعات همچنین کمبود آن را با افزایش خطر مرگ و پیشرفت بیماری در افراد مبتلا بهHIVمرتبط دانسته است، در حالی که نتایج نشان داده شده است که استفاده از مکمل های سلنیوم منجر به بستری شدن کمتر در بیمارستان و بهبود علائم این بیماران می شوند. علاوه بر این، مکمل های سلنیوم به تقویت سیستم ایمنی بدن در افراد مبتلا به آنفلوانزا، سل و هپاتیتCکمک می نماید. سلنیوم برای حفظ سلامتی و عملکرد صحیح سیستم ایمنی بدن بسیار مهم است. مقادیر بالاتر سلنیوم ممکن است به تقویت سیستم ایمنی بدن افراد مبتلا به HIV ، آنفلوانزا ، سل و هپاتیت C کمک کند.
به کاهش علائم آسم کمک می کند
آسم نوعی بیماری مزمن است که مجاری تنفسی را که هوا را به داخل ریه ها منتقل می کند تحت تأثیر قرار می دهد. این راه های هوایی ملتهب شده و شروع به باریک شدن می کنند و باعث علائمی مانند خس خس سینه ، تنگی نفس ، تنگی قفسه سینه و سرفه می شوند. آسم با افزایش سطح استرس اکسیداتیو و التهاب در بدن همراه است . به دلیل توانایی سلنیوم در کاهش التهاب، برخی مطالعات نشان می دهد که این ماده معدنی ممکن است به کاهش علائم مربوط به آسم کمک کند. تحقیقات نشان می دهد افرادی که آسم دارند سطح سلنیوم خون کمتری دارند. در حقیقت، یک مطالعه نشان داد که بیماران مبتلا به آسم با سطوح بالاتر سلنیوم خون عملکرد ریه بهتری نسبت به بیماران با سطح پایین تر داشتند. مکمل های سلنیوم نیز ممکن است به کاهش علائم مرتبط با آسم کمک کنند. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که مصرف روزانه 200 میکروگرم سلنیوم در افراد مبتلا به آسم باعث کاهش استفاده از داروهای کورتون برای کنترل علائم آنها می شود. با این حال، تحقیقات در این زمینه کم است و برای درک کامل نقش سلنیوم در ایجاد و درمان آسم به مطالعات بیشتری نیاز است. سلنیوم به دلیل توانایی در کاهش التهاب در بدن ممکن است برای افراد مبتلا به آسم مفید باشد. با این حال، تحقیقات بیشتری لازم است.
کاهش تشنج در کودکان
تشنج ناشی از تب یکی از شایع ترین مشکلات اعصاب در کودکان است. پاتوژنز این بیماری ناشناخته است اما مطالعات نشان داده اند که استرس اکسیداتیو و تولید گونه های آزاد اکسیژن فعال به شدت در اختلالات تشنجی نقش دارند. هم چنین پایین بودن میزان آنتی اکسیدان های بدن می تواند باعث بروز اختلالات سیستم عصبی در بدن شود. مطالعات اخیر نشان داده است که اختلال در سیستم آنتی اکسیدانی، سیستم عصبی را آسیب پذیر و فرد را مستعد ابتلا به حملات تشنجی می نماید. به بیان دیگر تولید رادیکال های آزاد تحریک کننده بروز حملات تشنجی می باشند. سلنیوم به عنوان یکی از مهم ترین سیستم های سم زدای بدن یک جزء ضروری برای عملکرد آنزیم های مختلف از قبیل آنزیم های آنتی اکسیدانی می باشد و نقش بارزی به عنوان آنتی اکسیدان در دفاع بدن علیه استرس اکسیداتیو دارد. در مطالعات ثابت شده است که سلنیوم در بروز تشنج نقش حیاتی ایفا می کند. نتایج یک بررسی که بر روی کودکان مبتلا به صرع مقاوم به مشخص گردید که این کودکان دارای کمبود آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز(GPX) بودند، محققان دریافتند که تجویز سلنیوم در درمان این کودکان پس از قطع داروهای ضد تشنج می تواند موثر باشد.
منابع حاوی سلنیوم
- ماهی
- میگو
- جوانه گندم
- تخمه آفتاب گردان
- گوشت گوساله
- سینه مرغ
- تخم مرغ
- نان
- پنیر
خطرات ناشی از مصرف زیاد سلنیوم: اگرچه سلنیوم برای سلامتی لازم است، اما مصرف بیش از حد آن می تواند خطرناک باشد. در واقع، مصرف مقادیر زیاد سلنیوم می تواند سمی و حتی کشنده باشد. در حالی که سمیت سلنیوم نادر است، اما همیشه باید نزدیک به مقدار توصیه شده آن،55 میکروگرم در روز استفاده نماید و هرگز از حد مجاز بالای 400 میکروگرم در روز عبور نکنید. با این حال ، مسمومیت بیشتر از مصرف مکمل ها به جای مصرف غذاهای حاوی سلنیوم اتفاق می افتد.
علائم سمیت سلنیوم عبارتند از:
- ریزش مو
- سرگیجه
- حالت تهوع
- استفراغ
- گرگرفتگی صورت
- لرزیدن
- درد عضلانی
در موارد شدید، سمیت حاد سلنیوم می تواند منجر به علائم جدی روده ای و عصبی، حمله قلبی، نارسایی کلیه و مرگ شود.
خلاصه: سلنیوم یک ماده معدنی قدرتمند است که برای عملکرد مناسب بدن ضروری است. سلنیوم نقش مهمی در متابولیسم و عملکرد تیروئید دارد و به محافظت از بدن در برابر آسیب های ناشی از استرس اکسیداتیو کمک می کند. علاوه بر این، سلنیوم ممکن است به تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش زوال عقل ناشی از افزایش سن و حتی کاهش خطر بیماری قلبی کمک کند. این ریز مغذی را می توان در طیف گسترده ای از غذاها پر از صدف گرفته تا قارچ یافت. افزودن غذاهای غنی از سلنیوم بیشتر به رژیم غذایی راهکاری عالی برای حفظ سلامتی است.